เวลาที่คุณรู้สึกป่วย ไม่สบาย มีไข้ เชื่อว่าคุณจะต้องเดินไปซื้อยาที่เซเว่นกันแน่ เพราะเมื่อเทียบกับร้านขายยาแล้ว เซเว่นนี่หละที่หาง่ายและใกล้ตัวเรามากที่สุด แต่เมื่อคุณป่วยหนัก แล้วจำเป็นต้องใช้ยาบางประเภทที่เจาะจงเป็นพิเศษ คุณกลับหาไม่ได้ในร้านสะดวกซื้อ เคยสงสัยกันไหมว่าทำไมกัน สาเหตุที่เราไม่สามารถหาซื้อยาบางชนิดได้จากร้านเหล่านี้ ก็เพราะร้านพวกนี้วางจำหน่ายเฉพาะ “ยาแผนปัจจุบัน” อย่างเดียวเท่านั้น ซึ่งเป็นยาประเภทที่ไม่จำเป็นต้องขอใบอนุญาติก็ขายได้

ประเภทของยาที่ควรรู้

เนื่องจากตัวยาแต่ละชนิดมีความอันตรายหากใช้ไม่ระวัง จึงได้มีการจัดประเภทของยาขึ้นตามพระราชบัญญัติยา พ.ศ. 2510 ซึ่งมีการระบุเอาไว้ชัดเจนถึงประเภทยา และโทษของผู้ที่จำหน่ายยาโดยไม่มีใบอนุญาต

1.ยาสามัญประจำบ้าน เป็นยาแผนปัจจุบันที่ถูกจัดอยู่ในกลุ่ม “ยาสามัญประจำบ้าน” หมายความว่า สามารถนำมาใช้ หรือ ขายได้โดยไม่จำเป็นต้องมีใบอนุญาต อย่างเช่น ยาแก้ปวดลดไข้ ยาแก้ท้องเสีย ยาแก้ไอ ซึ่งเป็นยาที่เราพบเห็นได้ทั่วไปตามร้านสะดวกซื้อนั่นเอง

2.ยาบรรจุเสร็จ เป็นยาแผงที่ขายตามร้านขายยา โดยต้องมีเจ้าหน้าที่คอยให้คำแนะนำ หรือบุคลคากรที่มีความรู้ ผ่านการอบรมมาอย่างถูกต้อง เพื่อมีคุณสมบัติในการจ่ายยาเบื้องต้นได้อย่างปลอดภัย ยกตัวอย่างเช่น ยาแก้แพ้ (คลอร์เฟนิรามีน), ยาลดความดันโลหิต (ไฮโดรคลอโรไทอะไซด์) หรือ ยาคุมกำเนิด

3.ยาอันตราย เป็นยาที่มีอันตรายหากใช้อย่างโดยไม่จำเป็น หรือไม่ระมัดระวัง บนตัวยามีระบุตัวหนังสือสีแดงว่า “ยาอันตราย” ชัดเจน สามารถวางขายได้ในร้านขายยา ที่มีเภสัชกรเป็นผู้ดูแลในการจ่ายยาเท่านั้น

4.ยาควบคุมพิเศษ เป็นยาอีกหนึ่งประเภทที่มีความอันตรายสูง จึงต้องถูกจำกัดการใช้อย่างเข้มงวด ยาชนิดนี้ต้องใช้ใบสั่งยาจากแพทย์เท่านั้น ไม่สามารถเดินเข้าไปซื้อเหมือนกับยาชนิดอื่นได้ เช่น ยาต้านไวรัส ยากล่อมประสาท ยารักษามะเร็ง

ความผิดสำหรับผู้ที่จ่ายยาแผนปัจจุบัน นอกเหนือจากยาสามัญประจำบ้านนั้น ตามมาตรา 12 ห้ามผู้ใดผลิต นำเข้า หรือขาย ยาโดยไม่มีใบอนุญาต มีโทษตามมาตรา 101 มีโทษจำคุกไม่เกิน 5 ปี ปรับไม่เกิน 1 หมื่นบาท สำหรับใครที่สงสัยว่าใบอนุญาติมีราคาแพงไหม จริงๆ แล้ว “ใบอนุญาตขายยาแผนปัจจุบัน” มีอัตราค่าธรรมเนียมเพียง 3,000 บาท เท่านั้น แต่ถ้าเป็นการสั่งยาเข้ามาในประเทศไทย จะต้องใช้ “ใบอนุญาตนำหรือสั่งยาแผนปัจจุบันเข้ามาในราชอาณาจักร” ด้วยค่าธรรมเนียม 20,000 บาท เท่านี้ทุกคนก็คงจะหายข้องใจกันแล้ว ว่าทำไมเซเว่นถึงขายยาได้ แต่ไม่สามารถขายได้ทุกประเภท